Basketbolda odatda hal qiluvchi epizodlar parketda sodir bo'lishiga o'rganib qolganmiz: jarima to'pini yo'qa chiqarib yuborasan, to'pni yo'qotasan, uchrashuv oxirida fol qilasan. Ammo sobiq NBA chempioni Matt Barnes uchun taqdirni o'zgartirgan xato maydondan ancha uzoqda yuz berdi. Uning holatida raqib boshqa jamoa ham, zaharli muxlislar ham emas, balki shantaj quroliga aylangan va sobiq o'yinchiga o'n minglab dollariga tushgan sun'iy intellekt bo'ldi.
Barnesning sho'x xarakteri: follar faqat parketdagina emas
Matt Barnes liganing tarixidagi eng sokin personajlardan emas. NBAda uni to'qnashuvlardan qochmaydigan, qattiq xarakterli va bahslashuvchan forvard sifatida bilishardi. Maydondan tashqarida ham u deyarli shu uslubda yashardi. Barnes ortida allaqachon sportchi biografiyasidan ko'ra ko'proq yangiliklar lentasiga o'xshab ketadigan voqealar ro'yxati jam bo'lib ulgurgan:
- o'g'li ishtirok etgan maktab uchrashuvidagi bir epizod tufayli student-kommentator ustiga jahli bilan borib yopishgan;
- Derek Fisher bilan shaxsan hisob-kitob qilish uchun shtatning yarmini mashinada bosib o'tgan;
- sobiq rafiqasiga 134 ming dollar to'lashga majbur etgan sud qarorini olgan;
- NFL o'yini chog'ida kelinchagining sobiq erining yuziga tuflagan.
Bunday voqealar to'plamidan keyin Barnesni yana nimadir bilan hayratga solish qiyin tuyuladi. Lekin shu paytdan keyin uning hayotida yangi raqib paydo bo'ldi – Zoe va neyrotarmoqlar.
Zoe paydo bo'lishi: sun'iy intellekt rashk quroliga qanday aylandi
Barnesning so'zlariga ko'ra, bu hikoya 2023 yil yozida boshlangan. O'sha paytda u bir muddat hamkori, model Anansa Sims bilan ajralib turgan edi. Shu orada ijtimoiy tarmoqlarda Zoe taxallusi ostida bir ayol u bilan bog'landi. Ular yozishib turishdi, xabarlar almashishdi, ammo Barnesning ta'kidlashicha, hech qachon yuzma-yuz uchrashmagan.
Barnes va Sims munosabatlarini qayta tiklaganlaridan keyin esa haqiqiy hujum boshlandi. Basketbolchining aytishicha, Zoe sun'iy intellekt yordamida go'yoki uning xiyonatini isbotlaydigan audioyozuvlar va matnli xabarlar yaratgan. Neyrotarmoq uning ovozini va yozishish uslubini taqlid qilib, tashqaridan qaragan odam uchun juda ishonarli ko'rinadigan soxta "muloqot" va ovozli xabarlar ketma-ketligini yasagan.
Bir yil davom etgan shantaj: homiladorlik, stress va 61 ming dollar
Vaziyatni ayniqsa zaif qilgan jihat shundaki, Barnes va Sims reality shouda qatnashar, kameralar qarshisida farzand kutayotganlarini ommaga e'lon qilgan edilar. Shantajchi uchun bu mukammal bosim nuqtasiga aylandi: homiladorlik, kameralar va jamoatchilik e'tibori.
Zoe turli raqamlardan qo'ng'iroq qilib va yozib, Barnesning karerasini ham, shaxsiy hayotini ham vayron qilish bilan tahdid qilgan. U o'zi yaratgan AI-kontentni, bu turdagi hikoyalar bilan tanilgan Tasha K ham bo'lgan, blogerlar va OAVga yuborishini va'da qilgan.
Barnesning ta'kidlashicha, u sherigini himoya qilish uchun pul to'lashga qaror qilgan: Sims allaqachon katta yoshda edi, homiladorlik o'zi ham yetarlicha stress bilan kechardi, xiyonat ayblovlari bilan boshlanadigan janjal esa vaziyatni faqat og'irlashtirishi mumkin edi. Natijada, basketbolchining aytishicha, u firibgarga deyarli bir yil davomida – bola 2024 yil dekabrida tug'ilguniga qadar – pul o'tkazib turgan. Barnes va uning atrofi hisobiga ko'ra, umumiy summa 61 ming dollarga yetgan.
Blogerlar o'z qoidalari bo'yicha o'ynaganda
Lekin syujet shu yerda tugamadi. Mantiq boshqacha deyayotgandek bo'lsa-da, Barnes sirli Zoe'ga emas, balki haqiqiy media shaxs – bloger Tasha K'ga sud da'vosi qo'zg'adi. Internet bo'ylab tarqala boshlagan yolg'onlarni kuchaytirib yuborgan asosiy megafon aynan u bo'lganiga ishongan.
Tasha K UNWINEWITHTASHAK nomli shouni olib boradi va anchadan beri ig'vo, balandparvoz bayonotlar hamda mashhurlar haqidagi ochiqchasiga hikoyalar bilan to'lgan provokatsion uslubi bilan tanilgan. Uning yondashuvi allaqachon bir necha bor sud ishlariga – jumladan Cardi B va Kevin Hart tomonidan ochilgan da'volarga – hamda ko'p million dollarlik kompensatsiyalarga olib kelgan. Ammo ko'rinishidan, na sud qarorlari va na ulkan jarimalar uning tempini pasaytirgan.
Barnesning so'zlariga ko'ra, bir yil davomida Tasha K uning hayoti haqida muntazam "insaydlar" chiqarib bordi: go'yoki u sevgilisini abortga ko'ndirgan, uni reality shouda qatnashmaslikka majbur qilmoqchi bo'lgan, keyin esa umuman uning jinsiy orientatsiyasi haqida imolar paydo bo'lgan. Natijada uning ismi atrofida soxta yozuvlar va xabarlarga tayangan zaharli axborot tumani hosil bo'ldi.
Barnes chiqishi: virusdek tarqalgan yolg'on ortidan quvayotgan haqiqat
Ommaviy murojaatida Barnes bu hikoyani achinish uyg'otish uchun emas, majbur bo'lgani uchun aytayotganini tushuntirdi. Uning maqsadi – ijtimoiy tarmoqlar va AI davrida yolg'onning har qanday rasmiy izohdan ancha tezroq tarqalishini ko'rsatish edi. U eski bir metaforani eslatdi: haqiqat hali "etiklarini kiyayotgan" paytda, to'qima hikoya allaqachon butun dunyoni aylanib chiqadi.
Basketbolchi barcha "yozishmalar", "ovozli xabarlar" va boshqa "dalillar" neyrotarmoqlar tomonidan yaratilgan uydirma ekanini va "ming foiz mutlaq bema'nilik" bo'lib qolishini alohida ta'kidladi. U tomoshabinlar bu voqeada boshqa tomon ham borligini ko'ra olishi uchun ayrim materiallar va isbotlarni ko'rsatishga va'da berdi. So'zlarida haqiqiy harakatlari uchun emas, balki raqamli simulyatsiyalar tufayli jamoatchilik oldida o'zini oqlashga majbur bo'lgan odamning jahl-u ranjishi sezilib turardi.
Arenasning replikasi: boshqalarning aldanganiga ishonmaydigan firibgar
Hikoyaga alohida achchiq ta'm bergan narsa Gilbert Arenasning reaksiyasi bo'ldi. O'zi yaqinda firibgarlik bilan bog'liq ishlar tufayli federal organlar diqqat markazida qolgan, shunga qaramay, hanuz "aldab bo'lmaydigan odam" rolini o'ynashni yoqtiradigan inson haqida gap ketmoqda.
Arenas Barnesning kimnidir shunchaki "jim turishi" uchun 61 ming dollar to'laganiga ishonishi qiyinligini aytdi. Uning mantiqiga ko'ra, agar u o'n minglab dollar sarflayotgan bo'lsa, evaziga "hech narsa e'lon qilmayman" degan mavhum va'dadan ko'ra aniq bir mahsulot olishni xohlar edi. U istehzo bilan, AI tuzog'iga o'zi tushmasligini, chunki qo'liga raqamli soxtaliklar to'plami emas, "haqiqiy isbotlar"ni ko'rishni talab qilgan bo'lardi, deb ta'kidladi. Ammo amalda aynan Barnes sherigining homiladorligi, doimiy jamoatchilik e'tibori va avvaldan shakllangan tortishmali obro'si tufayli stavkalar juda yuqori bo'lgan vaziyatga tushib qoldi va u shantajchi oxirigacha boradimi-yo'qmi, sinab ko'rish o'rniga inqirozni oldini olishni ma'qul ko'rdi.
Texnologik bosim: neyrotarmoq hikoyasi basketbolchiga nimani o'rgatadi
Barnes boshidan kechirganlari – NBA chempionidan 61 ming dollar siqib olgan "AI mushugi" haqidagi kulgili anekdotgina emas. Bu, ayniqsa omma oldida tanilgan odamlarga nisbatan, sun'iy intellekt bosim vositasiga qanchalik tez aylanganini ko'rsatib beruvchi yorqin misol.
Neyrotarmoq yaratgan audio va matnlarni haqiqiyidan ajratish tobora mushkul bo'lib bormoqda. Sportchilar, san'atkorlar va boshqa ommaviy shaxslar uchun bu xavfning yangi darajasini anglatadi: endi ularning obro'sini faqat haqiqiy xatolar emas, balki blogerlar va media mohirona taqdim etgan raqamli taqlidlar ham vayron qilishi mumkin.
Barnes javob hujumini huquqiy maydonda – sud jarayonlari va ommaviy bayonot orqali amalga oshirishga qaror qildi. Ammo u ishlarni yutgan taqdirda ham cho'kma qoladi: auditoriyaning bir qismi har doim sinchkov rad etishdan ko'ra shov-shuvli mojaroni eslab qoladi. Basketbolda hakamlar epizodni video qaytdan qayta ko'rib chiqishi mumkin. AI davrining haqiqiy hayotida esa "qayta ko'rish"ga ko'pchilik vaqt ajratmaydi – birinchi taassurot va yangilik lentasida chiqqan sarlavha kifoya qiladi. Ehtimol, bu butun hikoyadagi eng xavotirli signaldir.
