Shunaqa o‘yinlar bo‘ladiki, tugagach odam o‘zini tekshirib ko‘radi: “Bir daqiqa… futbol qoidalari hali ham ishlayaptimi o‘zi?” Mana, Africa Cup aynan shunday kechani taqdim etdi. Burkina Faso “xo‘p, bo‘ldi, yig‘ishtiramiz” degan holatgacha kelib qolgan edi — qo‘shimcha daqiqalarda 0:1, tablo deyarli “xayrli tun” deyapti, raqibning bayrami cho‘ntagida… va shu payt shunaqa sahna boshlandiki, serial ssenariychilari ko‘rsa “bunaqa oshirmaylik” deb yozib qo‘yadi.
“Yana biroz” endi masxaraga o‘xshaydi
Turnirning to‘rtinchi kuni dramadan boshlandi: Equatorial Guinea chidab turdi, sabr qildi va o‘z imkonini poyladi. Qolaversa, ikkinchi bo‘lim boshida o‘zi ishini yanada qiyinlashtirib qo‘ydi — himoyachi Basilio Ndonga Bertrand Traoré’ning oyog‘ini shunaqa “yanchib” yubordiki, qizil kartochka oldi va muddatidan oldin tashqariga chiqib ketdi. Go‘yo: o‘n kishiga qarshi o‘ynayapsan, bos, ur, gol qil. Lekin yo‘q — 85-daqiqagacha umuman gol bo‘lmadi. Tipik Afrika futboli: emotsiya uchta o‘yinga yetadi, gol esa — hech kim kutmagan paytda “jadval bo‘yicha” keladi.
Burchak zarbasi — “xaosni yoqish” tugmasi
Va 85-daqiqada nihoyat “chert” etdi: burchakdan keyin himoyachi Marvin Anyebo hisobni ochdi — 1:0. Va bu shunchalik “o‘z vaqtida” bo‘ldiki, xuddi ideal reja: kech ur, yopil, g‘alabani paketga solib olib ket. Hatto raqamlar ham “bu ish yurishmaydi” degandek edi: Equatorial Guinea’ning g‘alabasiga bor-yo‘g‘i 2,78% (koeffitsiyent 34.00) ehtimol berilgan. Ya’ni “ushlab turolmaydi” deyilgan ssenariy… ushlab turilyapti.
Burkina Faso jon-jahdi bilan hujumga tashlandi. Hakamlar sakkiz daqiqa qo‘shib berdi — oxiriga butun boshli mini-o‘yin sig‘di, ol vaqt, ol imkon. Ammo 90+5 gacha burkinaliklardan chiqqani “katta bir hech narsa”ga yaqin edi. Mantiq va sovuqqonlik chatni tark etgan, Burkina Faso’ning g‘alabasi esa o‘sha paytda “0,93% — o‘zingizni qiynamang” ko‘rinishida turardi (koeffitsiyent 101.00). Uch daqiqa qoldi, hisob 0:1 — kim ishonadi?
90+5: “Brentford” ko‘z qisdi, to‘p sapchidi — va ketdi!
Keyin esa odatda umidsizlik, vahima va biroz “taqdirning chalishi”dan tug‘iladigan gol kelib qoldi. “Brentford” hujumchisi Dango Ouattara kurashda yiqildi, to‘p esa “aslida bu yerda bo‘lishi kerak bo‘lmagan” joyga sapchidi — darvoza oldi burchagiga. O‘sha yerda Georgi Minunğu paydo bo‘ldi: ilib oldi-da, uzoq burchakka mixlab qo‘ydi. 90+5 da 1:1. Shu payt Equatorial Guinea muxlislarining ichida ham nimadir “sapchib ketgan” bo‘lsa kerak.
90+8: charchoq — eng zo‘r assist
Ginelilar uchun eng og‘riqli tomoni shuki: ular shunchaki gol o‘tkazib yubormadi, xuddi “o‘chirib qo‘yishdi”. 90+8 da Burkina Faso g‘alaba golini urdi — va bu, raqib himoyasi “bugunlik bo‘ldi” deb ta’tilga chiqqandek ko‘rindi. Jarima maydoniga oshirilgan to‘pda “Bayer” himoyachisi Edmond Tapsoba’ni… umuman payqashmadi. Rostdan ham, umuman. Tapsoba cho‘zildi va bosh bilan shunaqa aniq urdiki, go‘yo butun umri shu lahzani kutgandek. 2:1 — tamom.
Hakam goldan keyin atigi ikki soniya o‘ynatdi: ginelilar to‘pni oldinga uzatdi — va hushtak chalindi. Hammasi shu. Equatorial Guinea 90+5 da hali ham g‘alabani kaftida ushlab turgan edi, bir zumda qo‘li bo‘shab qoldi va ortda juda achchiq “qanday qilib?” qoldi.
Kechaning qahramoni: chap ko‘zi ko‘rmaydi, lekin o‘yinni baribir “ko‘radi”
Endi bu hikoyaning eng “insoniy” qismi: kechani qutqargan Georgi Minunğu. U MLS’da “Seattle” safida o‘ynaydi; odatda bunday futbolchini “yosh, rivojlanayapti” deb o‘tib ketish mumkin edi. Lekin Minunğu’da uni darrov “meni oson sindirolmaysizlar” darajasiga olib chiqadigan detal bor: u chap ko‘zi bilan ko‘rmaydi.
2023 yilda Spain’dagi yig‘inda ko‘z infeksiyasini boshidan o‘tkazdi va shundan keyin bir ko‘zidan ayrildi. Juda shafqatsiz va adolatsiz hikoya: o‘zingni ko‘rsatasan, imkon paydo bo‘ladi, hammasi joyiga tushayotgandek… va tanang “keling, endi seni shu yerdan sinab ko‘ramiz” deydi. Operatsiya bo‘ldi; shifokorlar sog‘lom ko‘zni himoya qilish uchun ko‘zoynakda o‘ynashni tavsiya qildi. U sinab ko‘rdi — lekin linzalar doim bug‘lanib, xalaqit berib, asabga tegdi. Oxiri Minunğu bu g‘oyadan voz kechdi. Va 90+5 dagi sovuqqon yakunni ko‘rib, kimdir unga “sen qila olmaysan” deyishni ham o‘ylamasligi kerak edi.
Menga eng yoqqani — uning kayfiyati: “Menda bitta ko‘z bor, lekin men ikki ko‘zi borlardan ham yaxshiroq qila olaman.” Bu intervyu uchun shunchaki aytilgan gap emas — bu taqdir bilan savdolashmaydigan odamning maydondagi pozitsiyasi.
Keyin nima: Algeria yaqin, u yerda ertaklarga joy yo‘q
Bu o‘yindan keyin guruh yanada qiziq bo‘lib ketdi: Algeria o‘z o‘yinini 3:0 hisobida yutdi, hech qanday teatrli yakunlarsiz, xuddi boshqalarga “romantika romantika, lekin biz ishni qilamiz” deb eslatgandek.
Burkina Faso endi 28 dekabrda Algeria bilan o‘ynaydi — mana u yerda haqiqiy imtihon bo‘ladi: faqat “tish-tirnoq bilan o‘yin sug‘urib olish” emas, jamoaning kuchi qanchalik real ekanini ko‘rsatadi. Xuddi o‘sha kuni Equatorial Guinea ham Sudan bilan uchrashadi — va unga, ehtimol, avval o‘ziga shuni tushuntirishga to‘g‘ri keladi: yutib turgan o‘yinni qanday qilib yutqazib qo‘yish mumkin?
Futbol yana eslatdi: nega biz bu o‘yinni “ko‘tarib yuramiz”
Bu o‘yin aynan “statistika, koeffitsiyentlar va sog‘lom aql birlashib tinchlantiruvchi izlaydi” kategoriyasidan edi. Burkina Faso “bo‘lmaydi” degan narsani qildi; Minunğu esa hikoyaga insoniy og‘irlik qo‘shdi — shunchaki gol urib qo‘ymadi, odamni sindirib yuborishi mumkin bo‘lgan narsaga qaramay urdi.
Shuning uchun ham futbol biroz zararli odat: “faqat oxiriga qarab qo‘yay” deb yoqasan, keyin esa o‘zingni umid, charchoq, xarakter va aslida umuman kelmasligi kerak bo‘lgan ikki gol hikoyasining ichida topasan.
