France Football «Oltin to‘p» 2025 uchun 30 nomzoddan iborat qisqa ro‘yxatni e’lon qildi — va bu yerda futbol sevadigan hamma narsa bor: superklublarning ustunligi, yosh fenomenlar, qaytishlar, shov-shuvli transferlar va hatto «xalq nomzodi». Tanlovda Lamine Yamal bilan Kylian Mbappé, Khvicha Kvaratskhelia bilan Scott McTominay yonma-yon turibdi, PSG esa deyarli to‘liq bir jamoa bilan qatnashmoqda. Va ha, Vinícius yana o‘yinda.
Parijdan to‘qqiz: PSG mavsumi «Oltin to‘p» uchun vitringa
Ro‘yxatda eng ko‘p futbolchi — parijliklarda: PSG safidan darrov to‘qqiz nafar. Trebl bilan va klublar o‘rtasidagi jahon chempionati finaliga chiqilgan mavsumdan so‘ng bu tabiiy ko‘rinadi: top-30ga Ousmane Dembélé, Achraf Hakimi, Nuno Mendes, Vitinha, Fabián Ruiz, João Neves, Désiré Doué hamda qisqa ro‘yxatdagi yagona darvozabon — Gianluigi Donnarumma kirdi. Uning klubdagi kelajagi hozircha noaniq: ta’sirchan mavsum tezkor shartnoma uzaytirishni kafolatlamadi. Alohida chiziq — Khvicha Kvaratskhelia: u tanaffusdan keyin ro‘yxatga qaytdi, PSG bilan sovrinlar yutib, mavsumning birinchi yarmida o‘tkazgan Napoli davrini ham yorqin yakunladi.
To‘liq qisqa ro‘yxat: 30 nomzodning barchasi
- PSG: Ousmane Dembélé, Gianluigi Donnarumma, Désiré Doué, Achraf Hakimi, Nuno Mendes, João Neves, Fabián Ruiz, Vitinha, Khvicha Kvaratskhelia (PSG/Napoli).
- Real Madrid: Jude Bellingham, Kylian Mbappé, Vinícius Júnior.
- Barcelona: Robert Lewandowski, Pedri, Raphinha Dias, Lamine Yamal.
- Liverpool: Alexis Mac Allister, Virgil van Dijk, Mohamed Salah, Florian Wirtz (Liverpool/Bayer).
- Inter: Denzel Dumfries, Lautaro Martínez.
- Arsenal: Viktor Gyökeres (Arsenal/Sporting), Declan Rice.
- Bayern Munich: Harry Kane, Michael Olise.
- Manchester City: Erling Haaland.
- Borussia Dortmund: Serhou Guirassy.
- Chelsea: Cole Palmer.
- Napoli: Scott McTominay.
Kim chetda qoldi, kim ko‘tarilmoqda
Amaldagi sovrin sohibi Rodri bu safar nomzod emas — jarohatlar uning taqvimidan juda katta bo‘lakni yulib oldi, Manchester City esa «o‘z mezonlariga ko‘ra muvaffaqiyatsiz» mavsumni boshdan kechirdi. Citydan esa faqat Erling Haaland nomzodlar orasida qoldi. Qarama-qarshi burchakda — Vinícius: o‘tgan yili Rodri bilan raqobatlashgan u hamon favoritlar orasida. Va «xalq qahramoni» — Scott McTominay: Manchester United’dan ketish karerasini shunchalar kuchli qayta boshladiki, «Oltin to‘p» poygasigacha bo‘lgan yo‘l endi ertakdek tuyulmaydi.
Yorqin yoshlar: Yamal’dan Neves’gacha
Eng yaxshi yosh futbolchi mukofoti ham qizg‘in kurashni va’da qilmoqda. Amaldagi g‘olib Lamine Yamal yana ro‘yxatda — va bir paytning o‘zida bosh sovringa ham da’vogarlik qilmoqda. Désiré Doué va João Neves ham ikki ro‘yxatda birdaniga ko‘rinish berdi. Ularga Pau Cubarsí (Barcelona), Ayyoub Bouaddi (Lille), Estêvão (Chelsea/Palmeiras), Dean Huijsen (Real Madrid/Bournemouth), Myles Lewis-Skelly (Arsenal), Rodrigo Mora (Porto) va Kenan Yıldız (Juventus) raqobat qiladi. Avlodlar o‘rtasidagi uzilish ko‘rinib turibdi: o‘smir yulduzlar endi «kelajak umidi» emas, ayni damda katta o‘yinlarning taqdirini hal qilayotgan futbolchilardir.
Darvozabonlar: top-30da bittasi, o‘z toifasida esa o‘n nafar
Top-30da atigi bitta darvozabon bor — u ham Donnarumma. Biroq yilning darvozaboni nominatsiyasida raqobat juda zich: amaldagi g‘olib Emiliano Martínez yana nomzod, shuningdek Gianluigi Donnarumma (PSG), Alisson (Liverpool), Thibaut Courtois (Real Madrid), Yassine Bounou (Al-Hilal), Lucas Chevalier (Lille), Jan Oblak (Atletico), David Raya (Arsenal), Matz Sels (Newcastle) va Yann Sommer (Inter) bor. Bu yerda hammasini mayda tafsilotlar hal qiladi: uzoq masofadagi barqarorlik va jamoalarni hal qiluvchi bosqichlardan olib o‘tadigan «lahza-seyvlar».
Kim boshqaradi: murabbiylar va yil klubi
Yil murabbiyi mukofotini albatta yangi inson oladi: o‘tgan yilgi g‘olib Carlo Ancelotti bu safar nomzod emas. Qisqa ro‘yxatda — trebl muallifi Luis Enrique (PSG), Hans-Dieter Flick (Barcelona), Antonio Conte (Napoli), Arne Slot (Liverpool) va Enzo Maresca (Chelsea). Yilning klubi unvoni uchun PSG, Barcelona, Chelsea, Liverpool va Botafogo kurashadi — tanlov barqaror kuch, murabbiylar ta’siri va yangi loyihalar effektlari o‘rtasida bo‘ladi.
Tartib va marosim sanasi: nimalarni bilish kerak
Mukofot ketma-ket to‘rtinchi yil kalendar yiliga emas, aynan mavsumga ko‘ra beriladi: bu safar 2024-yil 1-avgustdan 2025-yil 31-iyulgacha bo‘lgan davr hisobga olinadi. Tantanali marosim 22-sentyabr kuni Parijdagi Théâtre du Châtelet’da — kuz boshida futbol olamining an’anaviy diqqat markazida — o‘tkaziladi.
Qanday ovoz berishadi va bu safar nimalar bahsga sabab?
France Football o‘tgan yili ovoz beruvchilar sonini 170 nafardan 100 nafarga qisqartirdi — ovoz berish huquqi FIFA reytingidagi top-100 mamlakat jurnalistlariga berildi. Bu har bir byulletenning og‘irligini oshirdi va bahsga ko‘proq shaffoflik qo‘shdi. Kun tartibida esa abadiy savollar bor: shaxsiy dominatsiyami ustun, yoki sovrinlarga qo‘shilgan hissami? mavsum ichidagi transferlar qanday baholanadi? va statistik samaradorlik bilan o‘yinga ta’sir o‘rtasidagi chegara qayerda?
Poyga ko‘p qatlamli bo‘lishi kutiladi. PSG — tarkib chuqurligi va kuchli jamoaviy dalilga ega. Real Madrid — katta o‘yinlarni yutish odati hamda finalni bitta zarba bilan hal qila oladigan yulduzlarga tayangan. Barcelona — tomosha darajasini qaytarib, kelajak yetakchilarini maydonning o‘zida voyaga yetkazmoqda. Liverpool — individual ballarga aylanuvchi tizimlilik namunasi. Va bir chetda xarakter hikoyalari davom etadi: McTominay’ning qayta tug‘ilishidan Yamal’ning yetuklashuvigacha. «Oltin to‘p» 2025 allaqachon boshlandi — endi Parijdagi yuz ovozning hukmini kutamiz.
