2025-yil Wimbledon kortlaridagi payshanba nafaqat bahslar, balki 38 yoshli Fabio Fogninining yumshoq tabassumi bilan ham yodda qoladi — u jurnalistlarga katta tennissdan ketayotganini eʼlon qildi. Bir kun avval u ikki karra chempion Carlos Alcarazni besh setlik duellga tortib, raketasida hali ham kutilmagan sehr yashashini yana bir bor isbotladi. Turdagi eng yo‘l qo‘ymaydigan italiyalik qanday xotiramizda qolishini eslaymiz.
Qizil gil ustidagi balet: 2019-yil Monte-Carlo mo‘jizasi
Fognini eng yaxshi spektaklini olti yil avval knyazlikda sahnalashtirgan. Monte-Carlo’dagi “Masters” turniri italiyalik uchun dahshatli boshlandi: Andrey Rublevga qarshi 4–6, 1–4 hisobida yonib, ikkinchi setning oltinchi geymida besh breyk-poyntni saqlab qoldi. Keyin esa ichki turbo-rejimni yoqdi: Alexander Zverevni yanchdi, o‘sha paytdagi ko‘tarilayotgan superyulduz Borna Ćorićni mag‘lub etdi va eng muhimi, Rafael Nadalni “knyazlik qiroli” unvonidan mahrum qildi. Finalda Dušan Lajović oddiy statistga aylandi. “Masters” unvoni Fabio faoliyatining cho‘qqisi va uning uslubining ideal namoyishi bo‘lib qoladi: zarbalar geometriyasi, nafis oyoq ishlashi va og‘ir artilleriya o‘rniga bo‘sh burchak izlash.
“Bugun hamma uradi, men raqsga tushaman”: avlodlar to‘qnashuvi
Fognini ATPning yangi haqiqatiga ko‘nikolmasligini anchadan beri ochiq aytib keladi. U 2022-yildayoq: “Tennissni tashlaganimda, turni tomosha qila olmayman: uzluksiz for-xend bombardimoni, podacha — va roziq nihoyasiga yetadi. Men eski maktab vakiliman, bu yerda o‘ylash kerak”, degan edi. Uning o‘yini ham rostdan-ham qo‘pol kuchga emas, balki ritm, temp almashuvi va hiylalarga tayanardi. Fabio rozigrishni xuddi dirijyor kabi boshqarib, raqibni o‘zi istagan joyga harakatlantirar edi. Balki shuning uchun ham u “akseleratorlar” va og‘ir raketalar davriga qarshi kurashayotgan so‘nggi katta grunt artisti bo‘lib qolayotgandir.
Yuksalish va qadam xatolari rekordlari
Standartsizligi intizomga qimmatga tushdi: 2011-yil Roland Garrosda Fognini bir uchrashuvda 12 marta qadam xatosi qilgan — “Slam” asosiy setkasi uchun mutlaq rekord. Albert Montañesga qarshi o‘sha epik duelda ham u besh matchbolni qoplay olgan holda g‘alabani tortib oldi, ammo jarohat sababli turnirni tark etishga majbur bo‘ldi. Xuddi shunday jasur qahramonlik 2015-yil US Open’da ro‘y berdi — Fabio “Grand Slam”larda Nadalni 0–2 setdan keyin mag‘lub eta olgan birinchi tennischiga aylandi. Kambeklar uning brend-shousining ajralmas qismidir.
San-Remodan kelgan buzg‘unchi: mojaro yo‘li
Fognini na raqiblardan, na hakamlardan qo‘rqardi. 2017-yilda US Open paytida ayol arbitrni “fahsha” va “jinoyatchi” deb haqorat qilgani uchun Slam musobaqalaridan shartli diskvalifikatsiya oldi. 2021-yilda Barselonada esa chiziq hakamini haqorat qilgani uchun kortdan chetlatildi. Uning shaxsiy “dushmanlar” ro‘yxati hayratga soladi:
- Rafael Nadal – italiyalik ispan tennischiga bir necha bor “vaqt cho‘zishni to‘xtat” va “tuxumlarimni burama” deb baqirgan.
- Stefanos Tsitsipas – tribunadan maslahat berayotgan otasi tufayli Fognini “Nimadir qil, bo‘lmasa o‘zim qilaman; og‘zingni yop” deb tahdid qilgan.
- Andy Murray – 2019-yil Shanghai Masters’da shotlandiyalik oson to‘pni file oldiga qo‘yganida u nimadir baqirgan; tortishuv Murrayning mashhur “Shut up!” qichqirig‘i bilan yakunlangan.
- Corentin Moutet – 2025-yilda tajribali Fabio fransuzga “kichkina cho‘chqa, bir bo‘lak axlat” degan.
“Bu turnirni portlataman!” – fitilli o‘yinchoq
Fognini‘ning eng keskin bayonoti Londondagi kortlardagi bir mag‘lubiyatdan so‘ng yangradi: “Ba’zan Wimbledon’ni portlatib yubormoqchiman.” Bu gap jon achchig‘ida aytilgan bo‘lsa-da, jurnalistlar hanuz uni uning kutilmaganlik ramzi sifatida eslashadi. Gaplar amalda ham o‘z tasdig‘ini topardi: raketalar setkaga otilar, sochiqlar tribunaga uloqtirilar, hakam Carlos Bernardes esa ogohlantirganida “Sening qo‘lingdan hech narsa kelmaydi! Seni so‘kib yuborishim mumkin edi, lekin bu boshqa masala”, degan so‘zlardan quruq qolmagan.
Har bir harakatda artistlik: “Mamma mia!” va zamonlardan ustun uslub
Italiyalikning hissiyotlari kortni teatrga aylantirar edi. Hakamning tortishuvli qaroridan so‘ng “Madonna, oh Madonna!” deya yotib qichqirishi ATP’ning barcha xaylaytlariga kirgan. Kichkina o‘rimchalar va 37 yoshida yutqazilgan garov tufayli bo‘yagan platina sariq sochlar esa uning o‘ziga xos belgisiga aylandi. Fognini kadrlarga ta’sirini bilardi va hatto jahli chiqqanida ham tomoshabinga o‘ynardi.
Oila jamoasi: Pennetta bilan ittifoq va uydagi uch “muhlis”
Shaxsiy hayotida ham Fabio tay-breyklardagi qat’iyatini ko‘rsatdi. 2016-yilda u US Open 2015 chempioni va 2000-yillarning eng yorqin tennischilaridan biri Flavia Pennetta bilan turmush qurgan. Bugun juftlik uch farzandni tarbiyalamoqda. 2025-yil Wimbledon’da Alcaraz bilan besh setlik jangdan so‘ng Fabio katta o‘g‘li uchun Carlos’dan futbolka so‘radi — ATPning qattiqqo‘l qiyofasi ortida ham hissiyotli oilaparvar ota ko‘rinadi.
Portlovchi xarakterning halol hisobi
“Mening temperamentim menga ko‘p narsani berdi, ammo shu qadarini tortib ham oldi: pul, o‘yinlar, sovrinlar”, — deb tan olgan edi Fognini. “Lekin men o‘zgarmoqchi emasman. Faoliyatimni har doim bo‘lganimdek — niqobsiz Fabio sifatida yakunlayman.” Haqiqatdan ham biz uni har qanday maydonda favoritni mag‘lub eta oladigan iste’dodli provokator va grunt kortlarining so‘nggi romantigi sifatida eslaymiz, u roziq go‘zalligini podacha foizidan ustun qo‘yar edi.
Fognini rekordlar, mojarolar va hayratlantiradigan o‘yinlarni ortda qoldirib ketmoqda. Tennis jimroq bo‘ladi — ehtimol, uning temperamentisiz biroz kamroq tirikdek ko‘rinadi. Ammo aynan shuning uchun Fabio nomi yana ko‘p yillar akademiya kortlarida yangraydi: sport shunchaki statistika emas, balki yorqin insoniy hikoya ekanini eslatib.
