Aleksandr Usyk, 19 Temmuz'da “Wembley” ringine 38 yaşında mutlak şampiyonluk adayı olarak çıkıyor. Ağır sıklette bu yaş genellikle efsanevi şampiyonların eldivenlerini asıp ya da zamanı kandırmaya çalıştığı dönemdir. Ancak Ukraynalı, performansında düşüş olmadan, eski çevikliği ve klasik ayak çalışmasıyla adeta spor olgunluğunun eşiğinde görünüyor. Durumun ne kadar benzersiz olduğunu anlamak için, büyük ağır sıkletlerin 38 yaşında neler yaşadığına bakalım.
Muhammed Ali – Büyüklüğün Gölgesi ve Kader Geri Dönüşü
38 yaşına 56-3'lik muazzam bir kayıtla gelen Ali, artık kemersizdi. Bitmek bilmeyen unvan savunmaları, sansasyonel tanıtım turları ve “Manila'da Triller” gibi destansı düellolar “En Büyük”ten tüm enerjiyi emdi. 1977'deki zorlu Ernie Shavers galibiyetinden sonra böbrek sorunları ve mesafe hissinin kaybı gibi ciddi gerilemeler başladı.
Ali, yeni neslin yıldızı Larry Holmes'a karşı ismi için geri döndüğünde tüm rauntları kaybetti; efsane ile genç kuşak arasındaki fark acımasızdı. Bir yıl sonra Trevor Berbick'e mağlubiyet onu tamamen emekliliğe itti. 42 yaşında teşhis edilen Parkinson hastalığının belirtileri trajik finali perçinledi.
Jersey Joe Walcott – Çileli Taç
Güçlü menajerlerin desteklemediği Walcott, unvan şansını kırka yaklaşırken buldu. 37–38 yaşında üst üste iki kez prime Ezzard Charles'ı yenerek ağır sıklette tarihin en yaşlı şampiyonu oldu. Tahtını korumasına engel olan, Rocky Marciano'nun ölümcül kroşesiydi; rövanşta hız farkına direnemedi ve ringe veda etti. 19 mağlubiyetine rağmen geç gelen yükselişi, veteranlara ilham verdi.
Sonny Liston – Alacakaranlık Nakavtörü
Ali'ye karşı iki yenilgiden sonra Liston, çevre müsabakalara düştü. Alkol ve uyuşturucu alışkanlıklarına rağmen, ağır top yumruk gücünü kaybetmedi: 14 galibiyetin 13'ü nakavttı. 38 yaşında Chuck Wepner'ı dokuz raund boyunca parçalayarak rakibine 72 dikiş bıraktı. Bir yıl sonra Liston, vücudunda iğne iziyle şüpheli şekilde ölü bulundu. Birçok kişi eski şampiyonun mafya hesaplaşmasına kurban gittiğine inanıyor.
George Foreman – İkinci Nefes Fenomeni
Yaşın sadece sayı olduğunu kanıtlayan biri varsa o da Big George'dur. On yıl dinlendikten sonra 38'inde ringe dönen Foreman, prime döneme göre 14 kg fazlaydı ama yumrukları hâlâ ölümcüldü. 24 maçta 23 nakavt onu Evander Holyfield'la unvan maçına taşıdı; kaybetti ama saygı kazandı. Vazgeçmedi: 45'inde Michael Moorer'ı nakavt ederek tarihin en yaşlı lineal şampiyonu oldu. Sağlam çene ve ağır yumruk varsa, rakibin şansı düşündüğünden küçüktür.
Larry Holmes – Ebedi Aday
“Jab Kralı”, Michael Spinks'e iki acı yenilgi sonrası emekliliğe ayrıldı, ancak bir yıl sonra promotörler onu Mike Tyson için “korkuluk” olarak ringe döndürdü. Dördüncü raund TKO'su ağır darbe olsa da, 42'sinde Ray Mercer'ı şok eden Holmes yeniden unvan şansı elde etti. Holyfield ve McCall yenilgileri onu durdurmadı; 52 yaşına dek bölgesel kemerler için dövüşerek ring sevgisini kanıtladı.
Evander Holyfield – 90'ların Yıldızı ve Hakemlerle Mücadele
“Real Deal”, 38'ine WBA kemeri ve sarsılmaz karakterle girdi. Ancak John Ruiz rövanşında hız yetersizliğiyle kemeri kaybetti. Bird, Toney ve Donald yenilgileri imajını zedeledi ama özgüvenini değil. Atletik komisyonlar engeller koysa da Holyfield yedi yıl daha ringe çıktı. 46'lık Holyfield'ın dev Nikolay Valuev karşısında hakemlerce “soyulduğuna” inanan çoktur; aksi hâlde en yaşlı şampiyon olacaktı.
Mike Tyson – Borçlarla Mücadele
Maalesef 40'ına yaklaşırken “Demir Mike” markadan öteye gidemedi. Lennox Lewis yenilgisi ve iflas onu geçici maçlarla para kazanmaya itti. 38'inde Danny Williams karşısında hakem kartlarında öndeydi, diz sakatlığıyla oyundan düştü. 2005'te Kevin McBride karşısındaki pes ediş psikolojik nakavt oldu. Şimdilerde 58 yaşında YouTuber Jake Paul'la gösteri maçına çıkan Tyson, popülaritenin formu aştığının kanıtı.
Vitali Kliçko – Mesafe Profesörü
Dört yıllık aranın ardından dönen Kliçko, 37'sinde WBC kemerini Samuel Peter'dan aldı. 38–41 yaşları arasında sekiz savunma yaptı, beşi nakavttı. Sırrı: yüksek boks IQ'su, ağır yumruk ve rakibin temposunu bozma yeteneği. Kronik sakatlıklar bile hâkimiyetine engel olmadı; Chisora maçı omuz sakatlığına rağmen azmini gösterdi. Yenilgisiz tamamlayıp politikaya yöneldi.
Vladimir Kliçko – Klinc Çağının Son Hâkimi
Küçük kardeş, 38'ine üç büyük kemer ve etkileyici galibiyet serisiyle geldi. Alex Leapai ve Kubrat Pulev'i acımasızca nakavt ederek disiplini, sert jab'i ve yıkıcı sağ elini gösterdi. Ancak bir yıl sonra Tyson Fury şok yenilgiyle tüm kemerleri aldı ve yeni bir dönemin başladığını ilan etti. Anthony Joshua'ya karşı “Wembley”deki muhteşem savaş, deneyimin gençliğe son anda yenildiği gösteriydi.
Aleksandr Povetkin – Engeller Arasında Geç Gelen Parlama
2016'daki doping skandalları “Rus Vityaz”ı unvan yarışından uzaklaştırdı. Disiplin ve menajerlik sayesinde geri döndü. 38'inde Christian Hammer'ı yendi, David Price'ı nakavt etti ve Anthony Joshua'ya meydan okudu. Deneyim ve teknik elit bir atletin fiziği karşısında yetmedi, nakavtla kaybetti. Yıllar sonra Dillian Whyte'ı mükemmel sol aparkatla bayıltıp son kıvılcımını yaktı, ancak Covid ve rövanş gerçeği ortaya koydu.
Usyk Bugün – Örnek Alınacak Bir Model
Ukraynalı, 38'ine ciddi sakatlık, yıpratıcı mağlubiyet ya da stil bağımlılığı olmadan geldi. Ayak çalışması hâlâ hafif, kombinasyonları nokta atışı. Pek çok selefinden farkı, ağır sıklete geç girmesi ve divizyonun “iç savaşları”nda yıpranmaması. Solak süper ağır savrukluğundan uzak, minimum darbe alıyor ve mesafeyi ustaca koruyor.
Veteran Şampiyonları Birleştiren ve Ayıran Noktalar
- Fonksiyonel temel: Holmes, büyük Kliçko ve Usyk güçten çok hazırlık sistemiyle öne çıkıyor: aerobik çalışma, ritim kontrolü, klincin akıllıca kullanımı.
- Sakatlıklar: Tyson, Ali ve Liston parlak nakavtların bedelini ağır ödedi; 38'lerinde beden ve zihin sınırdaydı.
- Motivasyon: Foreman kendini gerçekleştirmek, Tyson borç ödemek için döndü. Niyet farkı sonucu doğrudan etkiler.
- Dövüş stili: Yaşlandıkça hız kritikleşir. Hızı zamanlamayla telafi edenler (Walcott, Holyfield, Usyk) daha uzun süre rekabetçi kalır.
Sonuç: Ukraynalı Bir Emsal
Geçmiş efsanelerle karşılaştırıldığında Aleksandr Usyk kuralın istisnası: şampiyonluk rövanşlarına veteran savunmacı olarak değil, yetenek zirvesindeki boksör olarak giriyor. Ağır sıklette çoğu ikon, yıllar süren yıpratıcı savaşlarla şekillendi; Usyk ise olimpik temeli, rafine ayak oyunu ve kariyerini akıllıca yönetmesiyle öne çıkıyor. Otuz sekiz onun için finiş değil, deneyimle tazeliğin mükemmel buluşma noktası. Bu yüzden dünya 19 Temmuz'da, bir veteranın dayanıp dayanamayacağına değil, sportif uzun ömrün sınırlarının ne kadar genişleyebileceğine tanık olacak.
