Üç Yollu Toplam: «Üst/Tam/Alt» Piyasası Nasıl Çalışır ve Ne Zaman Gerçekten Avantajlıdır

Üç Yollu Toplam Nedir: Kısa ve Öz Tanım

Üç yollu toplam, sonuç üretim birimlerinin (gol, sayı, goller, oyun/gem vb.) belirli bir bariyere göre üç olası sonuca ayrıldığı bahis türüdür:

• Belirlenen sayının Üstü,
• Sayının Tam kendisi,
• Belirlenen sayının Altı.

En kritik nokta: iade yoktur. Olasılık bütünü üç sonuca paylaştırıldığı için piyasa her durumda hesaplanır; bu nedenle aynı seviyedeki klasik toplamda iadenin «bastırdığı» yerlerde, 3-way’de «Üst» ve «Alt» için oranlar genellikle daha yüksektir.

Pratikte 3-way en çok futbolda görülür; hokey ve teniste daha seyrek, basketbolda ise (tam sonucunun dağılımdaki yeri nedeniyle) daha sınırlı sunulur.

3-Way Total Çizgisi Nasıl Okunur

Çizgide, toplam bariyeri (2, 2.5, 3 vb.) için kotasyonlar görürsünüz; ancak üç yollu toplamda tam sayılar kullanılır — bu önemlidir. Örnek olarak 2 ve 3 için kayıt:

• TT 2: Alt 2 — 3.40; Tam 2 — 3.65; Üst 2 — 1.90
• TT 3: Alt 3 — 1.98; Tam 3 — 3.95; Üst 3 — 2.90

Yorumlama basittir:

• Üst 2 alırsanız, normal sürede 3+ golde kazanırsınız.
• Tam 2 yalnızca iki golde kazanır.
• Alt 2 sadece 0 veya 1 golde kazanır.

Ve «tam değerde» asla iade yoktur: 3-way’de «Tam» başlı başına bir bahistir, iade değildir.

Önemli: Kurallarda ayrıca belirtilmedikçe sadece normal süre (90 dakika + duraklama) esas alınır. Uzatma (ET) ve penaltı atışları futbol toplamlarının hesabına dahil edilmez.

«Barcelona — Napoli» Maçı Üzerinden Canlı Örnek

Varsayalım maç öncesi çizgi şöyle açıldı:

Üç Yollu Toplam 2
— Alt 2 — 3.55
— Tam 2 — 3.60
— Üst 2 — 1.88

Üç Yollu Toplam 3
— Alt 3 — 2.02
— Tam 3 — 3.95
— Üst 3 — 2.95

Senaryo 1: Açık Bir Maç Bekliyorsunuz

«Barcelona» iç sahada baskılar, «Napoli» de geçiş fırsatlarını kollar diyorsunuz. 2:1, 3:0, 3:1 gibi 3+ gol mantıklı. O zaman Üst 2 (1.88) klasik «Üst 2»ye göre daha rasyoneldir; zira 2-way varyantında (tam 2’de iade olan) oran 1.70–1.75 bandına düşer. 3-way’de ise 1.88 görürsünüz, çünkü iade yoktur: iki gol kayıptır, «para geri» değil.

Senaryo 2: Orta Düzey Skorluluk Beklentisi

1:1, 2:0 veya 2:1 gibi temkinli bir senaryo; hatta tam üç gol ihtimali aklınızda. Bu halde Alt 3 (2.02) düşünülebilir — 0, 1 veya 2 golde kazanır, 3+’ta kaybeder. Klasik «Alt 3»te 3 gol iade doğurur ve oran 1.25–1.30 gibi «mütevazı» seviyeye iner. 3-way’de iade yok — bu yüzden fiyat yüksektir.

Senaryo 3: «Tam» Üzerine Nokta Atışı

«Tam 2» veya «Tam 3» piyasa, noktasal olasılık değerlendirebilenler içindir. xG eskizleri/istatistiksel modeliniz toplam gollerin belirli bir değerin etrafında «sıkıştığını» gösteriyorsa, 3.6–4.2 bandındaki «Tam» bazen düşük fiyatlanır. Fakat bu, sağlam bir istatistik temeli gerektiren ince bir oyundur.

Üç Yollu Toplam, Tam ve Asya Toplamından Nasıl Ayrılır

• Tam sayılı 2-way toplamdan (O/U 2; O/U 3):
  Klasikte tam 2 veya 3 golde iade vardır; «uçtaki» seçeneklerin oranı daha düşüktür. 3-way’de iade olmadığından «Üst» ve «Alt» için daha yüksek fiyat alırsınız; «Tam» ise bağımsız bir sonuçtur.
• Asya toplamından (2.25, 2.75 vb.):
  Asya çizgileri bahsi ikiye böler (ör. Üst 2.25 = %50 Üst 2 + %50 Üst 2.5) ve yarım iade/yarım kazanç/yarım kayıp olasılığı yaratır. 3-way’de yarım sonuç yoktur — iadesiz üç net sonuç vardır.

Takıma Özel Üç Yollu Toplam: Tek Tarafa Odaklanma

Takıma özel 3-way, aynı üç yollu piyasadır; ancak tek bir takımın gol/toplamı için açılır. Örn: «Barcelona Takım Toplamı 2» — Üst 2 / Tam 2 / Alt 2 sonuçlarıyla.

Ne zaman ilgi çekicidir?

• Evinde düşük blok kıran net favori. xG 2.1–2.3 ve üzeri bekleniyorsa Üst 2 değer bulabilir.
• Geç gole gidebilen, derin ve varyatif hücumu olan ekipler (rotasyonlu forvet, kulübeden güç).
• Rakibin savunma hattında belirgin kadro problemleri (stoper/ön libero sakatlığı, kaleci cezası) varsa.

3-Way Ne Zaman Mantıklıdır

• «Gri» olmayan maçlar: Bariyerden güçlü sapma bekleniyorsa (ör. üst trendli liglerde Üst 2).
• Belirgin stil uyuşmazlıkları: Derin bloktan çıkmayan rakibe karşı duran top gücü yüksek favori — burada Alt 3 veya «Tam 2/3» değerli olabilir.
• 90 dakikaya bağlı kupa maçları: Enerji/rota­syon yönetilen tempoda «delilik» beklenmez.
• Hava/zemin koşulları: yağmur, rüzgâr, kar — tempo düşer, teknik kalite azalır; Alt değerlenir, «Tam» için pencere genişler.

İstatistik ve Haberlerde Nelere Bakmalı

1. xG ve xGA (beklenen goller/yenilen) — son 5–10 maç trendi sezon ortalamasından daha anlamlıdır.
2. Fırsat kalitesi: tehlikeli bölgeden şut oranı, ceza sahası içi şut sıklığı, sezon penaltıları.
3. Tempo ve pres: PPDA, yüksek kazanım — agresif oyun «salıncaklar» ve üstleri besler.
4. Duran toplar: hava hakimiyeti ve orta kalitesi; ikinci yarıda goller sık «toplanır».
5. Kadro: birinci kaleci, stoperler, ön libero; ayrıca oyuna sonradan girip fark yaratan hücumcular.
6. Fikstür: 2–3 günlük aralık, rotasyon, iç-dış saha, seyahat.
7. Turnuva bağlamı: beraberlik kime yarar, iki maçlı eşleşmede «elde avantaj» var mı, teknik adamın risk yönetimi.

Formatın Artıları ve Sınırlamaları

Artılar

• Daha yüksek oranlar: iade olmadığı için aynı seviyedeki 2-way tam sayılı toplama kıyasla «Üst/Alt» fiyatları genelde daha iyi.
• «Tam» için nokta atışı: dağılımın belirli bir değerde sıkıştığını görüyorsanız +EV doğabilir.
• Takıma özel 3-way ile zayıf savunmalara karşı değer avı yapılabilir.

Sınırlamalar

• İade yok — «eşik» senaryoları 2-way veya Asya’ya göre daha sancılıdır.
• Tüm bahis şirketleri 3-way’i her lig/spor dalında geniş sunmaz; limitler yer yer düşüktür.
• İstatistiksel temel olmadan stratejik dalgalanma yüksektir: «göz kararı» kaybettirir.

Oyuncuların Sık Yaptığı Hatalar

1. 3-way’i tam sayılı 2-way ile karıştırmak ve «tam»da iade beklemek — 3-way’de iade yoktur.
2. Regle bakmamak: kupa maçında uzatmayı hesaba katmak — ayrıca belirtilmedikçe dahil değildir.
3. «Tam»ı yok saymak: aslında «niş bir süs» değildir; sizin olasılık tahmininiz örtük (implied) olasılığı aşıyorsa değer kaynağıdır.
4. Aşırı «üst» yanlılığı: temkinli teknik adamların büyük maçlarında gol beklentisini şişirmek.
5. Hava ve kadro etkilerini göz ardı etmek — çoğu kez toplamı aşağı çeker.
6. Sezon geneli yerine 5–8 maçlık form/trendlere bakmamak.

Para ve Disiplin: Bahis Miktarı Nasıl Seçilir

Üç yollu toplam, iadesiz eşiklerde daha sık karşılaşacağınız için varyansı artırır. Bu yüzden temel kurallar:

• Tek bahis için düz (Flat) %1–2 banka payı mantıklı bir başlangıçtır.
• İleri düzey için Kelly kriterinin yarımı/çeyreği (½ veya ¼ Kelly) — kendi olasılık tahminlerinize göre.
• Kendi p(Alt), p(Tam), p(Üst) tahminlerinizi ve çizgideki örtük olasılıkları aynı tabloda buluşturun; marjı da dikkate alarak yalnız net üstünlüğü olanları oynayın.

Futbol Dışında 3-Way Total Nerede Kullanılır

• Hokey: maç/takım toplamı. «Tam 4» veya «Tam 5» düşük skorlu liglerde sanılandan sık görülür.
• Tenis: bazı çizgilerde oyun toplamı «Tam 22»/«Tam 24» — özellikle iki iyi servisçinin olduğu erkek maçlarında.
• Basketbol: dengeli kotasyonlar nadir; ama alt liglerde/düşük toplam çizgilerinde «Tam» zaman zaman açılır.

«Tam» Ne Zaman Gerçek Bir Bahis Olur

«Tam» kahve falı değildir. Şu durumlarda anlamlıdır:

• Modeliniz (Poisson/binom/simülasyon) belirli bir toplam için olasılığı çizgiye göre yüksek veriyorsa;
• Takımlar orta ölçekli xG üretimini istikrarlı biçimde sağlıyor, aşırı iniş-çıkış yoksa ve teknik adam pragmatikse;
• Duran top etkisi düşükse (geç gol rastlantısı azalır) ve hava/zemin koşulları oyunu «kurutuyorsa».

Evrensel Anahtar Değil, Hassas Bir Araç

Üç yollu toplam, isabetliliği ödüllendirir. «Her zaman oyna» değil; doğru anı seçme aracıdır: dağılım bariyerden sapıyorsa (2-way’e göre daha iyi fiyatla «Üst/Alt»), ya da belirli bir değerde sıkışıyorsa (3.5–4.5 ve üzeri fiyatla «Tam»). Analiziniz yalnızca izlenimlerle sınırlıysa 3-way kaprisli görünür. xG, tempo, stiller, kadro ve bağlamla çalışıyorsanız — klasik toplamın iade veya düşük marj sunduğu yerlerde niş bir fırsat yaratır.

Bu piyasaya da böyle bakın: ustaca kullanıldığında iş gören bir neşter; Asya çizgileri veya tam sayılı 2-way gibi daha basit araçlarla çözülebilen senaryolarda ise şart değildir.